کاوان الکتریک | ساخت انواع تابلو
تابلو برق صنعتی، محفظه ای است که بسیاری از مردم آن را در جاهای مختلف دیده اند. این تابلو ارتباط صحیح و منطقی بین اجزای یک سیستم الکتریکی در محیط های مختلف را برقرار می کند. همچنین این وسیله ایمنی محیط کار را برای افراد در برابر عوامل محیطی و خطراتی همچون برق گرفتگی افزایش می دهد. از جمله مکان هایی که تابلو برق در آن ها به کار می رود می توان به کارخانه ها، ایستگاه های برق، پالایشگاه ها، واحدها و کارگاه های صنعتی، شرکت ها و سازمان های تجاری، ساختمان های مسکونی و غیره اشاره کرد. در این مطلب قصد داریم تا تابلو برق صنعتی و انواع آن را معرفی کرده و مورد بررسی قرار دهیم.
تابلو برق چیست؟
تابلو برق محفظه ای است که در ابعاد مختلف ساخته می شود. داخل این محفظه، قطعات و تجهیزاتی نصب می شود که کار کنترل برق و مدارات برقی را برعهده دارند. با وجود این محفظه، تجهیزات و قطعات داخل آن در برابر عوامل محیطی و جوی محافظت می شوند. این محفظه ها را از متریال های مختلفی همانند فلز، کامپوزیت، پلی کربنات، فایبرگلاس و غیره تولید می کنند. قطعات و وسایلی از قبیل سوئیچ ها، فیوزها، نمایشگرها، دستگیره ها و غیره درون این تابلوها به شکل منظم و مرتب در محل خود نصب می شوند. تابلوهای برق می توانند با ولتاژ تک فاز یا سه فاز کار کنند. در حالت تک فاز اختلاف سطح ولتاژ به میزان 220 ولت در بین فاز و نول وجود دارد. اما در حالت سه فاز هر کدام از فازها اختلاف ولتاژی در میزان 380 ولت دارند. اما اختلاف فاز و نول همان مقدار 220 ولت است. در بیشتر مکان ها و محیط ها از تابلوهای سه فاز استفاده می کنند که در مقایسه با مدل های تک فاز توان بالاتری دارند.
تجهیزات تابلو برق صنعتی
درون تابلو برق، تجهیزات الکتریکی مختلفی نصب می شوند. این تجهیزات وظیفه کنترل و تنظیم جریان برق در مدارات الکتریکی را برعهده دارند. از این تجهیزات می توان به سوئیچ هوا، سوئیچ روغنی، کنتاکتور، فیوز، بی متال، کلید محافظ جان یا RCD، کلید مینیاتوری MCB، رله حفاظتی، تایمر، سنسور، داکت کابل، PLC، ترمینال و غیره اشاره کرد.
کاربردهای تابلو برق صنعتی
تابلو برق صنعتی کاربردهای متعددی در اماکن مختلف دارد. به دلیل همین کاربردها، این تابلوها وسایلی ارزشمند به شمار می روند. در زیر به مهم ترین کابردهای تابلو برق صنعتی اشاره کرده ایم.
- این محفظه ها از بروز شوک الکتریکی و برق گرفتگی در افراد جلوگیری می کنند.
- تجهیزات و قطعات الکتریکی در داخل این تابلوها در برابر عوامل محیطی و شرایط آب و هوایی همانند برف، باران و باد محافظت می شوند.
- ولتاژ برق بین مدارهای مختلف یک مکان و نیز بین تجهیزات مختلف به شکل مساوی توزیع می شود.
- این محفظه ها ضریب توان الکتریکی را اصلاح می کنند.
- این تابلوها با وجود برخورداری از فیوزها و قطع کننده های مدار، از وقوع نشتی جریان برق در محیط جلوگیری می کنند.
- تابلوهای برق قادرند انرژی الکتریکی را برای قسمت های مختلف تامین کنند.
انواع تابلو برق
تابلو برق ها انواع مختلفی دارند. هر کدام نیز برای کاربردهای خاصی مورد استفاده قرار می گیرند. این تابلوها را بر اساس ملاک هایی از قبیل محل نصب، نوع قرارگیری در محل، ساختار ظاهری، جنس، نوع ولتاژ، نوع عملکرد و کاربردها به انواع مختلفی تقسیم می کنند. در ادامه هر یک از انواع تابلو برق به شکل مختصر مورد بررسی قرار گرفته اند.
انواع تابلو برق از نظر محل نصب
تابلو برق ها بر اساس محل نصب به دو نوع داخلی و فضای باز تقسیم می شوند که در زیر معرفی شده اند:
این نوع تابلوها در محیط ها و مکان های بسته و مسقفی همانند انبارها، کارخانه ها، سالن ها، سوله ها و غیره مورد استفاده قرار می گیرند. همچنین به دو مدل دیواری و ایستاده تقسیم می شوند.
این نوع از تابلو برق ها با توجه به شکل و ساختاری که دارند برای استفاده در محیط های باز تولید می شوند. انواع بیرونی همانند مدل های داخلی، استانداردها و خصوصیات مشابهی دارند. اما مدل های بیرونی به نحوی ساخته می شوند که بتوانند در برابر شرایط آب و هوایی مختلف مقاومت کنند. دلیل آن نیز بالاتر بودن درجه حفاظت یا (IP) آن هاست.
انواع تابلو برق از نظر نوع قرارگیری در محل
بر این اساس تابلو برق ها به دو نوع ایستاده و دیواری تقسیم می شوند که در زیر به توضیح آن ها پرداخته ایم:
این تابلوها به حالت ایستاده در جای خود نصب شده و ثابت می شوند. برای نصب آن ها نیز نیازی به تکیه گاه همانند قفسه یا دیوار برای پیچ شدن ندارند.
برخلاف مدل های ایستاده، این تابلوها باید به تکیه گاه دیوار نصب شوند و شامل دو مدل می شوند. مدل اول روی سطح دیوار نصب می شود و مدل دوم داخل دیوار قرار می گیرد. به مدل های اولی روکار و به دومی توکار گفته می شود.
انواع تابلو برق از نظر ساختار ظاهری
بر اساس ساختار ظاهری نیز تابلو برق ها به سه دسته فیکس، کشویی و ایستاده تقسیم می شوند که در زیر آن ها را معرفی کرده ایم:
تابلوهای فیکسfix
تابلوهای فیکس محفظه هایی هستند که روی دیوار ثابت می شوند و حتی امکان جاسازی در داخل دیوار را نیز دارند.
تابلوهای کشویی withdrawable
تابلو برق کشویی همانند مدل های ثابت است. اما با این تفاوت که محفظه تابلو را می توان به شکل کشو به داخل فشار داده یا آن را بیرون کشید. در واقع این تابلوها ساختاری همانند کشو دارند که در این صورت سرویس و نگهداری یا تعمیرات آن ها نیز ساده تر می شود.
تابلوی ایستاده free standing
این تابلوها نیازی به تکیه گاه برای نصب ندارند و بدون آن ثابت می شوند. به عبارتی این تابلوها به شکل ایستاده و بدون تکیه گاه روی زمین قرار گرفته و مورد استفاده واقع می شوند.
انواع تابلو برق از نظر جنس
تابلو برق ها از نظر جنس یا متریال مورد استفاده در ساخت آن ها به چند نوع تقسیم می شوند که در این بخش هر یک از آن ها مورد بررسی قرار گرفته است:
تابلو برق گالوانیزه
این تابلوها از ورق های گالوانیزه تولید می شوند که در نوع خود باکیفیت هستند. ورق های گالوانیزه در مقایسه با فلزات دیگر، هزینه های تولید کم تری دارند. به آسانی جوشکاری می شوند. نگهداری و تعمیر آن ها کم هزینه تر است. همچنین ظاهر زیبا و برق دارند و به راحتی شکل داده می شوند.
تابلو برق استیل
در این محفظه ها از ورق های استیل برای ساخت بدنه آن ها استفاده می شود. ورق های استیل به دلیل مقاومت در برابر زنگ زدگی و خوردگی، نیازی به رنگ آمیزی ندارند. این تابلوها عمدتا در محیط هایی استفاده می شوند که امکان شستشو و ضد عفونی آن ها به طور مکرر وجود داشته باشد.
تابلو برق از جنس فولاد ضد زنگ و فولاد کربن
این نوع از تابلو برق ها مقاومت بسیار بالایی در برابر خوردگی و زنگ زدن دارند. بنابراین برای محیط های شرجی و مرطوب مناسب هستند. علاوه بر این می توانند در برابر مواد شیمیایی به خوبی از خود مقاومت کنند. در این صورت برای مکان هایی همانند صنایع غذایی، داروسازی، پزشکی، صنایع شیمیایی، صنایع تولید شوینده و حتی مناطقی با شرایط جوی خاص مناسب هستند.
تابلو برق آلومینیومی
ورق های آلومینیومی از مزایایی همچون سبک بودن، انعطاف پذیری، مقاومت بالا در برابر آسیب و خوردگی و نیز استحکام خوب برخوردارند. بنابراین برای ساخت تابلو برق گزینه ای بسیار مناسب به شمار می روند.
تابلو برق از جنس پلی کربنات
پلی کربنات ها دسته ای از پلیمرها هستند که با توجه به خواص شان برای ساخت تابلو برق به کار می روند. پلی کربنات ها در برابر گرمای بسیار بالا، ضربه، خط و خراش و مواد شیمیایی همچون اسیدهای معدنی و آلی، روغن ها و غیره مقاوم هستند. همچنین با وجود خاصیت عایق بودن، جریان الکتریکی و گرما از آن ها عبور نمی کند. در نهایت این که نسبت به مواد پاک کننده حساس هستند.
تابلو برق از جنس فایبر گلاس
تابلو برق ها از مواد فایبرگلاس نیز ساخته می شوند. زیرا این مواد در برابر حرارت عایق خوبی هستند. به دلیل استفاده از درزگیر در فایبر گلاس ها، عمر تجهیزات تولید شده از آن ها همچون تابلو برق بالا می رود. این مواد زنگ نمی زنند، قیمت پایینی داشته و به راحتی در ساخت تجهیزات به کار می روند. همچنین در برابر خوردگی مقاوم هستند و استحکام زیادی دارند.
انواع تابلو برق از نظر نوع ولتاژ
تابلو برق ها را می توان بر اساس نوع ولتاژ به سه دسته فشار قوی، فشار متوسط و فشار ضعیف تقسیم کرد که در زیر آن ها را بررسی کرده ایم:
ولتاژ مصرفی این تابلوها بین 36000 تا 40000 ولت قرار دارد. به همین دلیل باید در نگهداری آن ها دقت بیشتری شود. به دلیل اهمیت این تابلوها در محیط های مختلف، تجهیزات برقی که در آن ها نصب می شود باید استاندارد و باکیفیت باشند. در این تابلوها دما نباید بالا برود و به طور مرتب نیاز به خنک شدن دارند. برای ایجاد تعادل در دمای این محفظه ها، از گاز sf6 استفاده می شود؛ زیرا واکنش پذیری ندارد.
تابلوهای فشار متوسط، بین 1000 تا 36000 ولت، مصرف ولتاژ دارند که به چند نوع تقسیم می شوند. هر یک از آن ها نیز با توجه به استانداردها و کاربردهای خاص خود ساخته می شوند. از جمله این تابلوها می توان به مدل های فشار متوسط کشویی، متال اینکلوزد، پد شده، فشار متوسط زیر سطحی، فشار متوسط متال کلد و عایق گاز اشاره کرد.
میزان ولتاژ مصرفی در این تابلوها زیر 1000 ولت است. این تابلوها را بر اساس ملاک هایی همچون سطح ولتاژ مصرفی، مکان نصب و جریان به چند دسته تقسیم می کنند. این دسته ها به مدل های میزی، دیواری، رَک و ایستاده تقسیم می شوند.
انواع تابلو برق از نظر نوع عملکرد
تابلوهای برق بر اساس عملکردشان به چند نوع تقسیم می شوند که در زیر آن ها را معرفی کرده ایم:
تابلو برق توزیع
این تابلوهای برق انرژی برق را از ورودی جمع آوری کرده و سپس بین واحدهای الکتریکی توزیع می کنند. این تابلوها از یک ورودی برخوردارند که به شبکه برق سراسری متصل است. همچنین در آن ها خروجی هایی وجود دارد که به واحدهای مصرف کننده برق را توزیع می کند. برای خروجی و ورودی این تابلوها از ترمینال یا پایانه الکتریکی استفاده می شود. تابلوهای توزیع در واقع نقش منبع تغذیه را برای سایر تابلوهای برق و تجهیزات مختلف در یک محیط برعهده دارند.
تابلو برق کنترل
این تابلو برق وظیفه دارد تا عملکرد تجهیزات برقی را در یک محیط، کنترل کند. این تابلو، کار کنترل تجهیزات برقی را به وسیله تجهیزات خاصی انجام می دهد. همچنین علاوه بر کنترل، عملکرد آن ها را نیز نمایش می دهد. این تابلو برق تنظیماتی که کاربر در مواقع اضطراری و خطر، تعریف و اعمال کرده باشد را به سیستم مرکزی انتقال می دهد.
تابلو برق حفاظت
این تابلو برق در محیط هایی استفاده می شود که جریان الکتریکی ولتاژ بالایی دارد. وظیفه این تابلو حفاظت از تجهیزات برقی و کنترل آن هاست. از این محفظه برقی استفاده های زیادی می شود. در این تابلو می توان PLC نصب کرد که با وجود آن، امور کنترل، فرمان و حفاظت از تجهیزات با سهولت صورت می گیرد.
تابلو برق اندازه‌گیری یا سنجش
این تابلو برق، دستگاهی است که میزان برقی مصرفی را اندازه گیری می کند. خود این تابلو به چند مدل تقسیم می شود. به طوری که در یک مکان یا ساختمان امکان استفاده از چند تابلو برق اندازه گیری وجود دارد.
انواع تابلو برق از نظر کاربرد
آخرین ملاک تقسیم تابلو برق ها، نوع کاربرد آن هاست که شامل چند نوع می شوند؛ از این رو در ادامه به بررسی این چهار نوع پرداخته ایم:
تابلو برق ساختمانی
تابلو برق ساختمانی از جمله تجهیزات ضروری در ساختمان های مسکونی و تجاری محسوب می شود. با استفاده از این تابلو برق در ساختمان، مدارهای برق محافظت شده و توزیع برق مدیریت می شود. در این صورت مدارهای برق از آتش سوزی، برق گرفتگی، اتصالی یا اضافه بار محافظت می شوند. همچنین ایمنی ساکنان ساختمان ها از خطرات مربوط به برق و وقوع حوادث ناگوار افزایش می یابد.
تابلو برق صنعتی
از تابلو برق صنعتی در مکان های صنعتی همانند کارخانه ها، پالایشگاه ها، ایستگاه های برق، ایستگاه های مبدل الکتریکی و سایر صنایع استفاده می شود. در داخل این تابلوها، قطعات و تجهیزاتی نصب می شود که جریان برق را کنترل می کنند. معمولا این محفظه ها را از موادی همچون پلی کربنات، کامپوزیت، فلز و غیره می سازند.
تابلو برق خورشیدی
تابلو برق خورشیدی قادر است انرژی خورشید را به برق مصرفی تبدیل کند. ماژول های خورشیدی در این تابلو نقش پنل خورشیدی را ایفا می کنند. به طوری که سلول های خورشیدی که این ماژول ها را تشکیل می دهند با جذب نور خورشید، آن را به انرژی برق تبدیل می کنند.
تابلو برق اصلاح ضریب توان یا خازنی
این تابلو برق ها در جایی استفاده می شوند که توزیع فشار ضعیف باشد. در این صورت این تابلوها توان الکتریکی را افزایش داده و توان راکتیو را جبران می کنند. برای این کار از خازنی استفاده می شود که درون این محفظه ها قرار دارد. ابعاد خازن توسط چند فاکتور تعیین می شود. این فاکتورها شامل اندازه گیری شکل موج ولتاژ، کنترل کننده ضریب، جریان و اختلاف زمانی هستند.
لیست قیمت تابلو برق |
|||||
|---|---|---|---|---|---|
| ابعاد | ضخامت ورق | مشخصه رنگ | درجه IP | قیمت | |
| 40×30 | 1,25 | 7035,7032 | 54 | 10,800,000 | |
| 50×40 | 1,25 | 7035,7032 | 54 | 18,000,000 | |
| 60×40 | 1,25 | 7035,7032 | 54 | 21,600,000 | |
| 70×50 | 1,25 | 7035,7032 | 54 | 31,500,000 | |
| 80×60 | 1,25 | 7035,7032 | 54 | 43,200,000 | |
| 80×70 | 1,25 | 7035,7032 | 54 | 50,400,000 | |
| 90×70 | 1,25 | 7035,7032 | 54 | 56,700,000 | |
| 90×80 | 1,25 | 7035,7032 | 54 | 64,800,000 | |
| 110×90 | 1,25 | 7035,7032 | 54 | 89,100,000 | |
| 40×30 | 1,5 | 7035,7032 | 54 | 12,000,000 | |
| 50×40 | 1,5 | 7035,7032 | 54 | 20,000,000 | |
| 60×40 | 1,5 | 7035,7032 | 54 | 24,000,000 | |
| 70×50 | 1,5 | 7035,7032 | 54 | 35,000,000 | |
| 80×60 | 1,5 | 7035,7032 | 54 | 48,000,000 | |
| 80×70 | 1,5 | 7035,7032 | 54 | 56,000,000 | |
| 90×70 | 1,5 | 7035,7032 | 54 | 63,000,000 | |
| 90×80 | 1,5 | 7035,7032 | 54 | 72,000,000 | |
| 110×90 | 1,5 | 7035,7032 | 54 | 99,000,000 | |
در این مطلب کوشش کردیم تا تابلو برق صنعتی را معرفی کرده و انواع مهم آن را بر اساس ملاک های مختلف، مورد بررسی قرار دهیم. با وجود کارایی بالا و اهمیتی که این تابلوها در تنظیم و کنترل جریان برق در مدارهای الکتریکی یک محیط دارند، باید در خرید آن ها دقت زیادی شود. زیرا هر کدام از انواع تابلوهای برق برای کاربردهای خاصی طراحی و ساخته شده اند. همچنین از نظر کیفیت بدنه و تجهیزات، ابعاد، شکل ظاهری، نوع کارایی و نیز عمر مفید با یکدیگر تفاوت های زیادی دارند. به این منظور توصیه می شود حتما این محفظه های برقی و تجهیزات آن را از مراکز فروش معتبر و شناخته شده خریدای کنید.