کاوان الکتریک | ساخت انواع تابلو
نویسنده: کاوان الکتریک 
تابلو برق یک محفظه برای نگهداری، سیمبندی و محافظت از تجهیزات الکتریکی یا الکترونیکی است. این تجهیزات میتوانند شامل کلیدها، قطعات کنترلی، حفاظتی، لوازم نمایشگر (ولتاژ، جریان، فرکانس، توان و …) و غیره باشند. اما درون این تابلو برق صنعتی چه میگذرد؟ در این مقاله از کاوان الکتریک قصد داریم با کنار زدن پردهی رمز از دنیای درون تابلو برق صنعتی، اجزای تشکیل دهندهی آن و وظایفشان را به زبانی ساده و کاربردی شرح دهیم با ما همراه باشید.
معرفی قطعات تابلو برق صنعتی
اسکلت تابلوبرق
اسکلت تابلو برق در دو نوع دیواری و ایستاده طراحی و ساخته میشود. اسکلت تابلوبرق دیواری در مدلهای روکار ، توکار و بارانی به بازار عرضه میگردد.
اسکلت تابلوبرق ایستاده در تیپهای سیواکن و ریتال ساخته میشوند که در تیپ ریتال به مدلهای PS4000 , ES5000 , TS8 تقسیم میشود. جنس اسکلت تابلو برق از ورق آهن (سیاه) ، گالوانیزه ، استیل ، کامپوزیت و یا PVC ساخته میشود.
رنگ اسکلت تابلوبرق در دو نوع الکترواستاتیک RAL 7032 , RAL 7035در کوره انتخاب و رنگ پاشی میشود.
بدنه اسکلت تابلو برق باید دارای IP مناسب که شرایط غیر قابل نفوذ از ورود آب و ریزگردهای درشت را داشته باشد ، اسکلت تابلو برق دارای یک صفحه سینی گالوانیزه برای جانمایی تجهیزات و داکت کشی میباشد. اسکلت تابلو برق باید مقاوم در برابر ضربات ناگهانی و همینطور از مقاومت مکانیکی بالای برخوردار باشد.
کلید مینیاتوری mcb
کلید مینیاتوری بعنوان یک قطع کننده در برابر اضافه جریان و همینطور اتصال کوتاه در مدار استفاده میشود. کلید مینیاتوری در دسته تک پل ۲ پل ۳ پل و ۴ پل بصورت تک فاز و سه فاز در بازار عرضه میشود. کلید مینیاتوری قابلیت اضافه شدن رله شنت برای فرمان trip و کنتاکت کمکی برای اعلام وضعیت را دارا میباشد و همینطور در تیپهای A , B , C , D ,Z تولید میشوند. کلید مینیاتوری از متداولترین تجهیزات استفاده شده در صنایع اداری , ساختمانی , مسکونی و صنعتی میباشد. رنج جریانی این کلیدها از ۱ تا ۶۳ آمپر و در ولتاژهای ۲۲۰ تا ۶۹۰ ولت و با قدرت قطع ۴ کیلو آمپر ، ۶ کیلو آمپر و ۱۰ کیلو آمپر تولید میشود. کلیدهای مینیاتوری با نصب بر روی ریل در تابلوهای برق جانمایی میشوند.
کلید مینیاتوری
مشاهده همه
کلید محافظ جان
کلید محافظ جان RCD یا کلید جریان تفاضلی و همینطور جریان دیفرانسیلی و یا جریان باقیمانده هم گفته میشود این کلید با اندازهگیری مداوم جریان رفت و برگشتی در مدار متوجه نشتی جریان شده و سریعاً فرمان tripرا صادر میکند. کلیدهای محافظ جان به صورت تک فاز و سه فاز از آمپراژ ۱۶ تا ۶۳ آمپر در ولتاژهای کاری ۲۲۰ تا ۶۹۰ ولت تولید و ساخته میشوند. قدرت قطع این کلیدها در دسته های ۱۰ کیلوآمپر ، ۲۵ کیلوآمپر و ۳۶ کیلوآمپر در بازار موجود میباشد. حساسیت نشتی جریان این کلیدها در دو تیپ ۳۰ میلی آمپر و ۳۰۰ میلی آمپر در دسته های تک فاز و سه فاز تولید میشود.
کلیدهای محافظ جان با قرارگیری بر روی ریل در تابلوهای برق جانمایی میشوند. کلیدهای محافظ جان که فقط وظیفه حفاظت در برابر نشتی جریان را دارند به عنوان RCCB و متقابلاً اگر وظیفه ی جلوگیری از اضافه بار هم در کنار نشتی جریان به عهده داشته باشند به عنوان RCBO شناخته میشوند. امروزه از کلیدهای محافظ جان در حفاظت از پرسنل در بخشهای اداری ، صنعتی و همینطور از ساکنین مناطق مناطق مسکونی استفاده میشود.
کلید محافظ جان
مشاهده همه
کلید اتوماتیک mccb
کلید اتوماتیک یا کلید کامپکت به عنوان یک بریکر یا قطع کننده در تابلوهای برق مدار را در برابر اضافه جریان و اتصال کوتاه حفاظت میکند. کلیدهای اتوماتیک دارای رلههای الکترونیکی هستند که ولتاژ و جریان ورودی را در هر لحظه کنترل و خروجی را مطابق با تنظیمات داده شده در مدار تزریق میکنند. کلیدهای اتوماتیک از بازه ۲۵ تا ۱۶۰۰ آمپر در ولتاژهای ۲۲۰ ، ۳۸۰ و ۶۹۰ ولت و همینطور در قدرت قطع ۲۵ کیلوآمپر ، ۳۶ کیلوآمپر ، ۵۰ کیلوآمپر ، ۷۵ کیلوآمپر و ۱۰۰ کیلو آمپر ساخته میشوند. این کلیدها قابلیت نصب رله آندر و شنت برای فرمانپذیری در صورت trip یا کنترل پذیری در برابر خروجی کنترل فاز را دارند.
از دیگر ادوات قابل نصب بر روی کلیدهای اتوماتیک موتور راه انداز میباشد این تجهیز فرمان قطع و وصل را به صورت خودکار انجام میدهد. امروزه کلیدهای اتوماتیک در صنعت جایگاه بسیار مهمی دارند و در ورودی اصلی تابلوهای برق از آنها استفاده میشود.
کلید اتوماتیک
مشاهده همه
کلید هوایی
کلیدهای هوایی ACBبریکر یا قطع کننده هایی هستند که امروزه جایگزین کلیدهای روغنی شدهاند. مکانیزم عملکرد این کلیدها بر این اساس است که ، احتراق ناشی از قطع و وصل کلید در پلاتین های قدرت در محفظه ی هوا صورت میگیرد از این رو بعنوان کلیدهای هوایی شناخته میشوند. قطعه ای که وظیفه ی دفع احتراق را دارد بنام “جرقه گیر” در قسمت های بالا و پایین کلید جایگذاری شده است. کلیدهای هوایی به عنوان ورودی اصلی در تابلو برق استفاده میشود پلاتینهای این کلید جهت اتصال به شینه مسی در دو مدل عمودی و افقی قابل تنظیم هستند. رنج جریانی این کلیدها از ۶۳۰ تا ۶۳۰۰ آمپر در ولتاژهای کاری ۲۲۰ تا ۶۹۰ ولت در بازار عرضه میگردد. قدرت قطع این کلیدها ۴۵ کیلو آمپر ، ۶۵ کیلو آمپر و ۱۰۰ کیلو آمپر دستهبندی میشود. کلیدهای هوایی مجهز به رله شنت و آندر برای کنترل در حالت trip و فرمانپذیری از خروجی کنترل فاز ساخته شدهاند همچنین این کلیدها قابلیت نصب موتور راهانداز را هم دارند. کنتاکت های کمکی در این کلیدها میتوانند اعلام وضعیت برای ما در اتاق کنترل یا plc داشته باشند. کلیدهای هوایی در دو دسته فیکس و کشویی با توجه به طراحی تابلو برق نصب میگردند. این کلیدها با قابلیت نصب میکرولوژیکهای مختلف قابلیت تشخیص خطای نشتی جریان ، اضافه بار اتصال کوتاه و خطای زمین را دارند.
کلید هوایی
مشاهده همه
کلید حرارتی
کلید حرارتی MPCB یا کلید محافظ موتوری برای کنترل جریان حرارتی و مغناطیسی در تابلو برقهای موتوری استفاده میشود. این کلید وظیفه کنترل اضافه بار در مدار و همینطور حفاظت در برابر اتصال کوتاه را به عهده دارد. رنج جریانی این کلیدها از ۰.۶ تا ۶۳ آمپر میباشد. این کلیدها دارای کنتاکت باز (NO) و بسته (NC) و Fault جهت اعلام وضعیت RUN و OFF و TRIP به اتاق کنترل یا plc میباشند. کلیدهای حرارتی به دو دسته شستی و سلکتوری تقسیم میشود. این کلیدها قابلیت مکمل شدن با کنتاکتور در تابلوبرق را جهت کنترل مدار را دارند. این کلیدها برای موتورهای تک فاز سه فاز و آسنکرون کاربرد دارند. ولتاژ کاری این کلیدها از ۲۲۰ تا ۶۹۰ ولت میباشد. کلیدهای حرارتی در زمان راهاندازی موتور با توجه به کلاس اندازهگیری مقاومت از خود نشان نمیدهند اما در طول کارکرد موتور در صورت اضافه بار سریعاً از خود واکنش نشان میدهند.
کلید حرارتی
مشاهده همه
کنتاکتور
کنتاکتورها تجهیزات الکترومکانیکی هستند که برای قطع و وصل مدار قدرت توسط بوبین تحریک کننده کنترل میشوند. کنتاکتورها در دسته کاری ولتاژ DC و AC میتوانند به خوبی عمل کنند. همینطور بوبین آنها هم در هر دو دسته AC و DC در بازار موجود میباشد. کنتاکتورها دارای کنتاکت های باز (NO) و بسته (NC) جهت اعلام وضعیت به اتاق کنترل یا plc میباشند همچنین قابلیت اضافه شدن کنتاکت های اضافه هم به آنها وجود دارد. بازه جریانی کنتاکتورها از ۹ آمپر تا ۸۰۰ آمپر میباشد که در رنجهای بالا به عنوان کنتاکتور خلا از آنها نام برده میشود کنتاکتورها به عنوان قطع کننده برقهای ورودی تابلو برق و یا همینطور راهانداز موتوری و یا کنترل کننده روشنایی هم در تابلو برق استفاده میشوند. کنتاکتورها قابلیت نصب بر روی بیمتال جهت کنترل اضافه بار در تابلو برقهای موتوری را دارند. ولتاژ کاری کنتاکتورها از ۲۲۰ تا ۶۹۰ ولت میباشد. کنتاکتورها دارای پلاتین اصلی و فرعی جهت تعمیر و نگهداری در طول مدت کارکردشان هستند.
کنتاکتور
مشاهده همه
آمپرمتر
آمپرمتر تجهیزی برای اندازهگیری جریان مصرفی تابلو برق است که بر روی درب تابلو نصب میگردد. آمپرمترها در دو دسته آنالوگ و دیجیتال تولید میشوند آمپرمتر به صورت سری در مدار نصب میگردد از قرار دادن آن به صورت موازی در مدار جدا باید خودداری کرد چرا که در این صورت مدار دچار اتصال کوتاه و خطرات جبران ناپذیری را هم نیز در پی دارد. آمپرمترها حتماً باید به وسیله ترانس جریان که در ورودی تابلو برق قرار میگیرند سربندی شوند چرا که این دو تجهیز مکمل یکدیگر برای اندازهگیری جریان هستند. اغلب آمپرمتر های دیجیتال دارای حافظه ثبت شونده اند. آمپرمترهای آنالوگ به صورت نمایشگر عقربه ای عمل میکنند و بر اساس مقیاس نشان دهنده دستهبندی شدهاند. از آمپرمترها برای اندازهگیری جریان مصرفی موتور هم میتوان در خروجی کنتاکتورها ، کلیدهای حرارتی و بی متال استفاده نمود. در آمپرمترهای دیجیتال خروجی پورت RS48 برای ارسال به اتاق برق یا plc جهت نشان دادن آمپر مصرفی استفاده میشود.
بی متال
بی متال تجهیزی برای کنترل اضافه بار در تابلو برقهای موتوری هستند این کنترل کننده الکتروموتور بر اساس انبساط دو فلز به کار رفته در آن که در مواقع اضافه بار از هم جدا شده و فرمان trip را میدهند عمل میکند. این دو فلز در شرایط عادی کاملاً در کنار یکدیگر هستند اما به محض شروع اضافه بار با توجه به منحنی رفته رفته از هم دور شده تا در نقطه مشخص که به اوج خود میرسند کاملاً جدا و بی متال مدار فرمان را قطع میکند. بی متال ها باید توسط کنتاکتورها که مکمل عملکردشان هستند در مدار ظاهر شوند حال یا در زیر کنتاکتور به وسیله پیچهای خروجی به آن متصل میشوند یا به وسیله پایه مجزا بر روی صفحه تابلو برق نصب میگردند. باز جریانی بی متالها از ۰.۶ تا ۸۰۰ آمپر میباشد که در ولتاژهای کاری بین ۲۲۰ تا ۶۹۰ ولت تولید میگردند. بی متال ها دارای تیغههای باز (NO) و بسته (NC) برای فرماندهی و همینطور کنترل از اتاق برق یا plc هستند. بی متال ها دارای دکمه reset جهت راهاندازی مجدد بعد از خطای trip میباشند. همچنین پیچ تنظیم جریان بر روی بی متال قابلیت کنترل جریان خروجی برای الکتروموتور را به ما میدهد. بی متالها بعد از خطای trip در دو حالت hand و auto جهت راهاندازی مجدد تنظیم میشوند.
بی متال
مشاهده همه
اینورتر
اینورتر دستگاهی الکترونیکی است که جریان مستقیم برق را به جریان متناوب تبدیل کرده و در فرکانس و ولتاژ خروجی تغییر ایجاد می کند و به این طریق دور موتور الکتریکی را کنترل می کند. استفاده از اینورتر باعث صرفه جویی در مصرف برق می شود.
اینورتر
مشاهده همه
سافت استارتر
سافت استارتر دستگاهی است که برای راه اندازی نرم و تدریجی موتورهای الکتریکی استفاده میشود. زمانی که یک موتور بهطور مستقیم به شبکه برق متصل میشود، جریان راه اندازی بسیار بالایی میکشد که میتواند به موتور، شبکه برق و سایر تجهیزات آسیب برساند. سافت استارتر با کنترل ولتاژی که به موتور اعمال میشود، این جریان را کاهش داده و باعث میشود موتور به آرامی و بدون ایجاد شوک به سرعت نامی خود برسد.
سافت استارتر
مشاهده همه
خازن
خازن برای جبران توان راکتیو در بارهای سلفی، کاهش مولفۀ پس فاز جریان مدار، تنظیم ولتاژ و کاهش تلفات سیستم به دلیل کاهش جریان تصحیح کننده ضریب قدرت استفاده می شود.
خازن
مشاهده همه
رگولاتور هوشمند
رگولاتور هوشمند خازنی به عنوان مغز متفکر بانک خازنی اتوماتیک عمل میکند و مانند CPU در کامپیوتر، وظیفه کنترل دقیق خازنها را بر عهده دارد. این دستگاه با نمونهبرداری از جریان ورودی و بررسی شکل موج ولتاژ، ظرفیت خازنی مورد نیاز را محاسبه کرده و سپس با دستور به کنتاکتورها، خازنها را به شبکه وارد یا خارج میکند. هدف اصلی رگولاتور هوشمند، حفظ ضریب توان در محدوده 0.95 تا 0.9 است. همچنین، برای هر پله خازن یک فیوز جداگانه جهت محافظت در نظر گرفته میشود. اتصال ترانس جریان به رگولاتور جهت اندازهگیری دقیق ضروری است.
رگولاتور هوشمند
مشاهده همه
پاورمتر تابلویی
پاورمتر تابلویی یا پاور آنالایزر ابزاری حیاتی در صنعت برق است که برای اندازهگیری پارامترهای کلیدی مانند توان، انرژی، توان اکتیو، توان راکتیو، ضریب توان، جریان و ولتاژ به کار میرود. این دستگاهها به طور گسترده در کارخانجات بزرگ و کوچک، اپراتورهای برق صنعتی و تست ترانسفورماتورهای قدرت تک فاز و سه فاز مورد استفاده قرار میگیرند. پاورمترها امکان مانیتورینگ دقیق مصرف انرژی و کارایی سیستمهای برق را فراهم کرده و به بهینهسازی عملکرد تجهیزات الکتریکی کمک میکنند، که این امر در افزایش بهرهوری و کاهش هزینهها نقش مؤثری دارد.
پاورمتر تابلویی
مشاهده همه
منبع تغذیه
منبع تغذیه یا پاور ساپلای یکی از اجزای حیاتی دستگاههای الکترونیکی است که انرژی الکتریکی مورد نیاز تجهیزات مختلف مانند تلویزیون، کامپیوتر و لپتاپ را تأمین میکند. این دستگاه با دریافت انرژی از منابع مختلف مانند برق، انرژی خورشیدی یا مکانیکی، آن را به ولتاژ و جریان مناسب برای استفاده دستگاهها تبدیل میکند. ویژگیهای اصلی منبع تغذیه شامل پایداری ولتاژ و جریان خروجی، نوع و دامنه ولتاژ تأمینشده و مدت زمان تأمین انرژی بدون نیاز به شارژ مجدد است. استفاده از یک منبع تغذیه مطمئن، عمر دستگاهها را افزایش میدهد.
منبع تغذیه
مشاهده همه
تایمر
تایمرها ابزارهای مهمی در مدار فرمان تابلو برق هستند که امکان تنظیم زمان برای عملکرد خودکار تجهیزات را فراهم میکنند. این ابزارها با تنظیم دقیق زمان، سیگنالها را به سمت خروجی هدایت کرده و فرآیندهایی مانند راهاندازی خودکار دستگاهها را برنامهریزی میکنند. کاربرد تایمرها در صنایع مختلف از جمله تولیدات صنعتی بسیار گسترده است، از راهاندازی موتورهای سه فاز با تغییر وضعیت ستاره به مثلث گرفته تا زمانبندی عملکرد دستگاهها. همچنین تایمرهای تابلو برق در مصارف خانگی، برای مدیریت خودکار سیستمهایی مانند روشنایی منازل نیز کاربرد دارند که از جمله آپشنهای مهم در خرید تابلو برق محسوب میشود.
تايمر
مشاهده همه
پوش باتن
پوش باتن یا شستی یک ابزار ساده سوئیچی است که برای کنترل و مدیریت فرآیندهای عملیاتی در سیستمها و دستگاهها مورد استفاده قرار میگیرد. این وسیله با بدنهای از جنس پلاستیک، فلز یا باکالیت ساخته میشود و به دلیل مقاومت بالای آن، در محیطهای صنعتی کاربرد فراوان دارد. پوش باتنها معمولاً دارای کنتاکتهای کمکی هستند و سطح سری آنها ممکن است صاف، گود، یا به شکل کله قارچی باشد که به راحتی توسط انگشت شست فشار داده میشود. این سریها در اشکال گرد یا مربعی ساخته میشوند و گاهی نیز دارای قفل برای افزایش ایمنی هستند.
پوش باتن
مشاهده همه
چراغ سیگنال
چراغ سیگنال دیجیتال jbh یکی از نوآوریهای جدید در صنعت برق است که با قابلیت اندازهگیری پارامترهای الکتریکی مانند ولتاژ، جریان، فرکانس، دما و زمان، بهینهترین انتخاب برای جایگزینی تجهیزات قدیمی به شمار میرود. این چراغ سیگنالها در اشکال گرد و مربع و با رنگهای متنوع تولید میشوند و به دلیل ابعاد کوچک و قیمت اقتصادی، بسیار محبوب هستند. این محصول ترکیبی از چراغ سیگنال و ابزارهای اندازهگیری است که به مدلهایی مانند ولتمتر، آمپرمتر، کانتر و تایمر تقسیم میشود و گزینهای ایدهآل برای صنایع مختلف به شمار میرود.
چراغ سیگنال
مشاهده همه
سلکتور سوئیچ
سلکتور سوئیچ، یکی از تجهیزات فرمان الکترومکانیکی است که به کمک دست جریانهای محدود در مدار را قطع و وصل میکند. سلکتور سوئیچهای اشنایدر الکتریک با دو وضعیت ماندگار و بازگشت فنری به وسط تولید میشوند که اغلب به صورت دو یا سه حالته طراحی میگردند. سلکتور سوئیچ کلیددار با چرخاندن کلید امکان نگهداری وضعیت پایدار را فراهم میکند. تفاوت اصلی بین مدلهای ماندگار و بازگشت فنری در این است که مدل ماندگار تا زمانی که فرمان جدیدی از اپراتور نگیرد، در وضعیت فعلی باقی میماند، در حالی که مدل بازگشت فنری به حالت اولیه بازمیگردد.
سلکتور سوئیچ
مشاهده همه
جوی استیک صنعتی
جوی استیک صنعتی اشنایدر الکتریک، وسیلهای کاربردی برای کنترل سیستمهای اتوماسیون صنعتی است که با حرکت اهرم، فرمانهای الکتریکی صادر میکند. این ابزار در ایستگاههای کنترل سیار و پانلهای کنترل بهکار میرود و توانایی کنترل حرکت اجسام در مسیرهای مختلف را دارد. جوی استیکها با درجه حفاظت بالا، شرایط خاموش یا روشن شدن و شتاب موتور را تنظیم میکنند. بخش مکانیکی جوی استیک شامل اهرم کنترل، قطعات متحرک و کنتاکت کمکی است که در ایجاد فرمانهای دقیق نقش مهمی ایفا میکند. این وسیله برای کاربردهای متنوع صنعتی طراحی شده است.
جوی استیک صنعتی
مشاهده همه
کلید جرثقیل
کلید فرمان جرثقیل سقفی ابزاری ضروری برای کنترل و هدایت جرثقیلهای سقفی و دروازهای است که در انواع تک سرعته و دو سرعته عرضه میشود. این کلیدها امکان حرکت دقیق و ایمن بار را فراهم کرده و اپراتور را از خطرات جرثقیلهای کابیندار مانند حبس شدن یا برخورد با اجسام محافظت میکند. کلیدهای جرثقیل به کابل مهاردار متصل میشوند و در برابر شرایط محیطی سخت مانند گرما، رطوبت و ضربه مقاوم هستند. این تجهیزات با درجه حفاظت IP65 طراحی شدهاند و استانداردهای بینالمللی ایمنی را رعایت میکنند، که باعث افزایش ایمنی و کارایی در محیطهای صنعتی میشود.
کلید جرثقیل
مشاهده همه
سوئیچ طنابی
سوئیچ طنابی یا قطعکن نوار نقاله، ابزاری ایمنی است که برای متوقف کردن عملیات ماشینآلات و نوار نقالهها در مواقع اضطراری طراحی شده است. این سوئیچ در صورت بروز حادثه در خطوط تولید، به سرعت عملیات را قطع کرده و از آسیب به افراد و تجهیزات جلوگیری میکند. استفاده از سوئیچ طنابی در صنایع مختلفی مانند فولاد، نساجی، درودگری و کارخانههای تولید کاشی و سرامیک کاربرد دارد. سوئیچ امرجنسی طنابی اشنایدر الکتریک در سه نوع عملکرد کابل به راست، به چپ و از طرفین طراحی شده که باعث میشود تا کارایی بالا و ایمنی بیشتری در محیطهای صنعتی ایجاد شود.
سوئیچ طنابی
مشاهده همه
لیمیت سوئیچ
کلید حد یا لیمیت سوئیچ یک وسیله الکترومکانیکی است که برای کنترل حرکت ماشینآلات و تجهیزات صنعتی استفاده میشود. این کلیدها در انواع مختلفی مانند فشاری، غلطکی و سوزنی طراحی شدهاند و کاربردهای گستردهای در صنایعی مانند برشکاری، نوار نقاله، تراشکاری و جرثقیلها دارند. با پیشرفت فناوری، حسگرهای مجاورتی جایگزین این کلیدها شدهاند، اما به دلیل قیمت مناسب، سادگی نصب و کارایی مطمئن، همچنان در بسیاری از صنایع استفاده میشوند. لیمیت سوئیچ به دلیل قابلیت کنترل دقیق، نقش مهمی در بهبود ایمنی و عملکرد سیستمهای صنعتی دارد.
لیمیت سوئیچ
مشاهده همه
رله ضربه ای
رله ضربهای یا رله حافظهدار، یکی از تجهیزات پرکاربرد در برق صنعتی است که برای قطع و وصل کردن مدارها با استفاده از یک پالس الکتریکی به کار میرود. این رله از سیم پیچ و هسته آهنی تشکیل شده که با دریافت پالس، اهرم موجود در بالای بوبین را به حرکت در میآورد و وضعیت تیغههای رله را تغییر میدهد. برخلاف رلههای معمولی، رله ضربهای به تغذیه مداوم نیاز ندارد و تنها با یک پالس فعال میشود. این ویژگی موجب صرفهجویی در مصرف برق و کاهش نیاز به اتصال دائم به جریان برق میگردد.
رله ارت فالت و ترانس
رله ارت فالت یا Earth Fault Relay، یکی از ابزارهای کلیدی در سیستمهای الکتریکی است که برای شناسایی و حفاظت در برابر خطاهای زمین طراحی شده است. این رله با اندازهگیری جریان نشت الکتریکی به زمین، در صورت تجاوز از حد مجاز، اقدام به قطع مدار میکند تا از خطراتی نظیر شوک الکتریکی و آتشسوزی جلوگیری کند. رله ارت فالت در انواع مختلفی از سیستمها، از جمله خانگی و صنعتی، کاربرد دارد و میتواند شامل رلههای مبتنی بر ترانس جریان CT باشد. این رلهها به دلیل دقت و قابلیت اطمینان بالا، نقش مهمی در افزایش ایمنی تجهیزات الکتریکی ایفا میکنند.
رله کنترل ولتاژ و جریان
رله کنترل جریان، یک دستگاه الکترونیکی است که برای نظارت بر جریان الکتریکی و حفظ آن در محدودهای مشخص طراحی شده است. این رله بهطور مداوم جریان را پایش میکند و در صورت بروز اضافهجریان یا کاهش جریان از حد تعریفشده، مدار را قطع میکند. تنظیمات زمان قطع و محدودههای مورد نظر بهراحتی توسط کاربر قابل تعریف است. رله کنترل جریان میتواند در شبکههای تکفاز و سهفاز AC و DC مورد استفاده قرار گیرد و بهعنوان یک راهکار مؤثر در مدیریت و کنترل جریان در سیستمهای الکتریکی عمل کند. این دستگاه همچنین به نام رله مانیتورینگ جریان نیز شناخته میشود.
رله شیشه ای
رله شیشهای، که بهعنوان رله کمکی نیز شناخته میشود، نوعی کلید الکترومغناطیسی است که برای سوئیچینگ بارهای ضعیف و در جریانهای پایین مورد استفاده قرار میگیرد. این رلهها در مدارهای فرمان بهکار میروند و معمولاً با تعداد پایههای مختلف مانند ۸، ۱۱ و ۱۴ طراحی میشوند. جنس پایههای رله شیشهای از آلیاژ نقره است که مقاومت بالایی در برابر ساییدگی و خوردگی دارد. رنج جریانی این رلهها بین ۵ تا ۲۵ آمپر است و قابلیت اجرای یک میلیون بار عملیات را دارا است. با توجه به ساختار ساده و عملکرد مؤثر، رله شیشهای بهعنوان یک گزینه مناسب در سیستمهای الکتریکی شناخته میشود.
رله کنترل سطح
رله کنترل سطح مایعات یا فلوتر، ابزاری حیاتی برای مدیریت پمپها و نظارت بر سطح مایعات در مخازن است. این رلهها بهمنظور پر کردن اتوماتیک مخازن آب و جلوگیری از کار کردن پمپهای شناور در شرایط خشک بهکار میروند. در صنایع مختلفی مانند شیمیایی، غذایی و ساختمانی، نیاز به ذخیرهسازی دقیق مواد جامد و مایعات ضروری است. به همین دلیل، مهندسان ابزار دقیق باید از تکنیکهای متنوعی برای اندازهگیری و کنترل سطح مواد استفاده کنند. استفاده صحیح از رله کنترل سطح مایعات باعث بهینهسازی فرآیندهای صنعتی و افزایش ایمنی در سیستمهای کاری میشود.
رله کنترل فاز
رله کنترل فاز یک دستگاه کلیدی برای نظارت و حفاظت از سیستمهای الکتریکی سهفاز است که قادر به تشخیص توالی فاز، قطع فاز، عدم تعادل فاز و همچنین اضافهولتاژ و کمبود ولتاژ میباشد. این رله بهطور معمول با نامهای دیگری چون رله حفاظت فاز و رله خرابی فاز نیز شناخته میشود. عملکرد آن بر اساس دریافت و تحلیل سیگنالهای ورودی است و در صورت وقوع شرایط خطرناک، کنتاکت خروجی تغییر وضعیت میدهد. این تغییر وضعیت میتواند به تجهیزات دیگر مانند کنتاکتورها و کلیدها دستور قطع یا وصل مدار را بدهد. استفاده از رله کنترل فاز به افزایش ایمنی و پایداری در سیستمهای الکتریکی کمک شایانی میکند.
پی ال سی
PLC یا کنترلکننده منطقی قابل برنامهریزی، یک دستگاه ویژه برای اتوماسیون فرآیندهای صنعتی است که بهطور خاص برای کار در شرایط سخت طراحی شده است. این دستگاه مانند یک کامپیوتر عمل کرده و میتواند برنامههای مختلف کنترلی را بهراحتی اجرا کند. PLCها توانایی کار در دماهای بسیار بالا، رطوبت و گرد و غبار را دارند و در بسیاری از صنایع، از جمله خطوط تولید، کارخانههای سنگ معدن و تصفیهخانههای فاضلاب، کاربرد دارند. با استفاده از PLC، میتوان فرآیندهای صنعتی را بهطور مؤثر و قابلاعتماد اتوماتیک کرد و به بهینهسازی عملکرد کمک کرد.
سنسور
سنسور یک وسیله الکتریکی حیاتی است که برای اندازهگیری و تشخیص پارامترهای فیزیکی مختلف مانند فشار، دما و شدت نور طراحی شده است. این دستگاهها با تبدیل ویژگیهای فیزیکی به سیگنالهای الکتریکی آنالوگ یا دیجیتال، اطلاعات لازم را برای پردازش به سیستمهای دیگر منتقل میکنند. برخی سنسورها، مانند سنسورهای مجاوری، تنها وجود یک جسم را تشخیص میدهند، در حالی که سنسورهای اندازهگیری، مانند ترموکوپلها، قادر به ارائه مقادیر دقیق پارامترهای فیزیکی هستند. با توجه به تنوع کاربرد و ساختار، سنسورها نقش مهمی در اتوماسیون صنعتی و سیستمهای کنترل دارند.
ترمینال
ترمینالها به عنوان تجهیزات کلیدی در صنعت برق و الکترونیک، برای اتصال موقت و استاندارد دو یا چند سیم به یکدیگر طراحی شدهاند. استفاده از ترمینالها به جای روشهای غیر استاندارد، مانند نوارچسب، میتواند خطرات ناشی از گرما و برقگرفتگی را به طور چشمگیری کاهش دهد. با اتصال صحیح و مطمئن سیمها، ترمینالها جریان برق را بدون ایجاد حرارت اضافی منتقل میکنند، که این امر به ایمنی سیستمهای الکتریکی کمک میکند. در نتیجه، ترمینالها نقش مهمی در بهبود عملکرد و ایمنی مدارهای الکتریکی ایفا میکنند و از این رو، در بسیاری از پروژهها و کاربردها مورد استفاده قرار میگیرند.
مدارشکن
مدار شکن، که به عنوان یک قطع کننده مدار نیز شناخته میشود، دستگاهی حیاتی برای حفاظت از سیستمهای الکتریکی در برابر جریانهای معیوب و اضافه بار است. این وسیله بهعنوان یک سوئیچ عمل کرده و در صورت بروز مشکل، جریان برق را قطع میکند تا از آسیب به تجهیزات و خطرات ناشی از آتشسوزی جلوگیری نماید. برخلاف فیوزهای قدیمی که به هنگام اضافه بار منفجر میشوند، مدار شکنها میتوانند بهطور دستی یا خودکار عمل کنند و جریان را بهسرعت قطع کنند. استفاده از مدار شکنها در سیستمهای الکتریکی مدرن، ایمنی و کارایی بالایی را برای ساختمانهای مسکونی و تجاری فراهم میآورد.
شینه
شینه یا باسبار قطعهای است که وظیفه برقرسانی را در تابلو برق به جای کابل و سیم برعهده دارد. شینهها معمولا از جنس مس یا آلومینیوم ساخته میشوند و شکلی شبیه به مکعب مستطیل دارند. ظرفیت جریان شینههای تابلو برق، باید از جریان نامی کلید تغذیه تجهیزات بیشتر باشد. در تعریف ساده، میتوان گفت که شینه وظیفه جمع و پخش انرژی در واحد موردنظر را دارد.
مقره
مقره تابلویی یکی از اجزای کلیدی در تابلو برقهای صنعتی است که وظیفه اصلی آن جداسازی هادیهای ولتاژ از بدنه تابلو و سایر اجزای فلزی است. مقرهها به دلیل مقاومت الکتریکی بالا، به عنوان عایق عمل میکنند و مانع از جریان یافتن برق در بدنه تابلو میشوند. این ویژگی، از ایجاد اتصال کوتاه و خطرات ناشی از آن جلوگیری میکند. هادیهایی که در تابلو برقها استفاده میشوند، عمدتاً از جنس مس هستند اما گاهی به دلیل محدودیتها، از آلومینیوم نیز استفاده میشود. مقرهها نقش مهمی در ایمنی و کارکرد صحیح سیستمهای الکتریکی دارند.
ترانسفورماتور
ترانسفورماتور وسیلهای است که انرژی الکتریکی را از طریق القای الکترومغناطیسی بین دو سیمپیچ منتقل میکند و برای افزایش یا کاهش ولتاژ در پروژههای برق استفاده میشود. جریان متغیر در سیمپیچ اولیه، میدان مغناطیسی تولید میکند که در سیمپیچ ثانویه ولتاژ ایجاد میکند. این دستگاهها برای کاهش تلفات انرژی در خطوط انتقال برق ضروری هستند، زیرا با افزایش ولتاژ و کاهش جریان، تلفات الکتریکی کاهش مییابد. ترانسفورماتورها با راندمان بالا در ابعاد و توانهای مختلفی از دستگاههای کوچک تا واحدهای غولپیکر برای توزیع انرژی استفاده میشوند.
HMI
HMI یا رابط انسان و ماشین، یک واسط سختافزاری-نرمافزاری است که امکان ارتباط گرافیکی بین کاربر و تجهیزات صنعتی را فراهم میکند. این واسط معمولاً از طریق نمایشگرهای لمسی یا کامپیوترهای صنعتی عمل میکند و اطلاعات فرایندها و دستگاههای صنعتی را بهصورت گرافیکی و عددی نمایش میدهد. HMI با استفاده از نرمافزار ویژه، تصاویر شبیهسازی شده اجزای فرایند و دادههای عملکردی را به اپراتورها ارائه میدهد. این رابط به کاربر امکان تنظیمات مختلفی مانند تغییر دما یا مشاهده دادههای سنسورها را میدهد و از سطوح دسترسی متفاوتی برخوردار است.
داکت
داکت وسیلهای پلاستیکی است که برای آرایش و حفاظت از کابلهای عبوری در مکانهایی مانند کف، سقف و دیوارها استفاده میشود. این ابزار به جلوگیری از آسیب به کابلها و نظمدهی به مسیر کابلکشی کمک میکند. از داکتها برای عبور کابلهایی مانند برق، شبکه، تلفن و فیبر نوری در ساختمانهای اداری، تجاری و کارخانجات بهره میبرند. داکتها در رنگهای متنوعی همچون سفید، مشکی، خاکستری و طرح چوب موجود هستند تا با محیطهای مختلف هماهنگ شوند. ترانک نیز مشابه داکت است اما در سایز بزرگتر تولید شده و بیشتر در مجاورت دیوارها نصب میشود.
